Sayılar Gerçekten Var Mı? İsa’dan 68 bin yıl önce insanlar olayları somutlaştırabilmek için bir yüzeye çentik atmaya başlamıştır. Bu çentiklerin her biri bir olay veya nesnenin sayısını ifade eder. Fakat bu sadece nicelikle alakalıdır. Bizim bildiğimiz anlamda bir rakamı ve rakamlarla oluşturulmuş bir sayıyı ifade etmez. Yine de bu çentiklerin eski zamana ait sayı karşılığı olduğu belgelerle kanıtlanmış durumdadır.
İnsanlar o zamanlarda ayların her biri için 28 çentik atarak sayıları gün yerine kullanmış. Çok çok daha sonraları ki bu da yaklaşık 66 bin yıl sonra din adamları bu çentiklerin gelişmişini bağışların kayıtlarını tutmak için kullanmış.
Bu bağışlara varana kadar zaten matematikte her bir sayıya karşılık bir rakamın kullanılması gerektiği düşüncesi olgunlaşmıştır. 4 bin yıl önce Babil’de ilk rakamlar ortaya çıkmış. 2 bin yıl sonra da Çin’de negatif sayılar bulunmuş. 7. Yy.da ise Hindistan’da borç yazmak yerine negatif sayılar borcun yerini almış ki bankalar hala bu yazı şeklini kullanmaktadır.
Kredi kartı borcu ödediğimizde 100 TL yazarken, para çektiğimizde -100 TL yazmaktadır. 2 yy. önce de Avrupa bu negatif sayıları tam olarak oturtan ilk yer olmuş. Son olarak MS 1.200 yılında Leonardo Fibonacci sıfırı (0 rakamını) bulmuştur.
Osmanlıda da Ali Kuşçu, El harezmi ve pek çok alim sayılarla ilgili pek çok ürün ortaya koymuştur.
Evde kullandığımız askılar güçleriyle tuttukları nesnelerin somut kulplarıdır. Oysa sayılar, bir araya getirdikleri nesnelerin birer somut araçları değildir. Birine havluyu hangi askıya astın dediğimizde: “Banyodaki askıya astım.” der ve biz o askının gerçekte var olduğunu, ona dokunabildiğimizi hayal ederiz.
Rengini, ağırlığını, sertliğini gözümüzde canlandırırız. Kısaca beş duyumuzla onu algılayabiliriz. Oysa sahip olduğumuz yüz liraları bir araya getiren bin sayısını, beş duyu organımız ile algılayamayız.
Sayı bir imgeden ibarettir. Sadece zihin tasarımıdır. Rakamların farklı varyantlarını kullanarak oluşturduğumuz sayıları kâğıt kalem ya da bilgisayarla yazdığımızda görünür olurlar fakat yine de ortada yokturlar.
Kimse bilgisayardaki 100 sayısını eline alıp incelememiştir. Kimse kâğıda yazdığı 100 sayısına da dokunup hissetmeye çalışmamıştır.
Peki sayıların bu olmayış hali, sayıların gerçekte var olmadığını söyler mi?
Sayı, bir çokluğu gösteren soyut birimdir. Beş duyu ile algılanamaz. Birisinin beş demesi bir anlam ifade etmez.
Adamın biri hapse düşer. Orda ilginç konuşmalara tanık olur. Adamlardan biri kendi kendine 9 der ve herkes gülmeye başlar. Bir başkası 2 der. Yine herkes gülmeye başlar. Adam merak eder. Hapistekiler de anlatır. Biz çok yıldır buradayız.
Fıkraların hepsini öğrendik. Defalarca anlatmak yerine hepsine birer numara verdik, numarayı söyleyince hepimiz fıkrayı hatırlayıp gülüyoruz, der. Bizimki de tüm fıkraları ve numaraları öğrenir. Bir gün durup dururken 5 der ama hiç kimse gülmez. Adam şaşkın şaşkın bakar. Aralarından biri açıklar. Anlatıştan anlatışa fark var, der 😊
Gördüğünüz gibi 5, tek başına bir anlam ifade etmez. Bir çokluğun bu sayı ile ilişkilendirilip betimlenmesi gerekir. Yoksa 5 yoktur, denebilir. 5, ama ne?
Fakat asıl konu sayıların gerçekte var olup olmadığı ve insanların onları yaratıp yaratmadığıdır.
Şu ana kadar fark edilmiştir diye düşünüyorum.
Sayılar gerçekte yoktur, insanlar tarafından yaratılmıştır. Nasıl ki yüz kişi bir araya geldiğinde bu yüz insan kendilerini idare edecek bir yöneticiye ihtiyaç duyar! İnsanlar da ellerine geçen bir çokluğu idare edecek bir simge ihtiyacı hissedip üretmiştir.
Günümüzde her bir olgu, kavram, olay, nesne, topluluk veya sıfatın bir sayısı vardır. Bunların tümü de insanlar tarafından yaratılmıştır.
Örneğin, dünyada yaşayan 4 bin dil vardır. Dünyada diller vardır fakat bunların kaç olduğunu sadece ve sadece bize sayı söyleyebilir.
Dünyada iki tür canlı vardır. Hımbıl canlıları yiyen yırtıcılar ve ot yiyen hımbıl canlılar.
Dünyada iki tür insan vardır. Kadın ve erkek. Kaç tür olduğu sayı olmazsa algılanamaz mı? Algılanır. İki tür insandan bir şey eksilir mi? Hayır! O zaman sayı niçin gerekli?
Sayılar, insanlar tarafından çoğunlukla iletişim amaçlı yaratılmıştır. Bu iletişim kişinin kendisiyle, başkasıyla veya toplumla olabilir.
Askere giden erkeklerin kaç kişi oldukları önemlidir. Askere 200 kişi çağırmışlardır. Çağrılanların 199 kişi olup olmaması oradakiler için önemlidir. Normalde önemli değildir. Fakat kimin gidip gitmediği soyut sayılarla ortaya çıkar.
Dünyada sayının kullanılmadığı neredeyse tek bir alan yoktur. O yüzden matematikçiler dünyada tüm olayları sadece matematiğin açıklayabileceğini söyler. Onlara göre her şey matematiktir. İstatistiktir.
Bir an için sayıların insanlar tarafından yaratılmadığını düşünelim!
Neye göre elektrik faturası ödeyeceksiniz?
Neye göre işe gideceksiniz?
Kaç ayakkabıya sahip olduğunuzu nasıl söyleyeceksiniz?
Bu yazıda kaç kelime olduğunu birine nasıl haber vereceksiniz?
Biri size yaşınızı sorduğunda sessiz mi kalacaksınız?
Maç yaparken üstünlük yakaladığınızda bunu nasıl ifade edeceksiniz?
Marketten bir şeyler aldığınızda ne kadar istediğiniz konusunda nasıl anlaşacaksınız?
***
Tüm bunları yapabilmek için insanların kesinlikle sayıları yaratmış olması beklenir. Sayısız bir iletişim içinden çıkılamayan bir çok hâl oluşturur. İletişimin su gibi akıp gitmesini ancak ve ancak sayıların ortaya çıkmasıyla mümkün olabileceği aşikardır.
İnsanlar da ihtiyaçlarına göre zamanla bu sayıları ayrıntılayarak ortaya koymuştur. Nasıl gemiler bulunduktan binlerce yıl sonra dümen bulunabilmişse, sayılara ait pek çok kavramda bin yıllar içinde insanlar tarafından bulunmuştur. Bu sayılar da matematikten fiziğe kimyadan psikolojiye her bir bilimi etkilemiştir.
Doğa Veya Yetiştirme Bir Kişinin Kişiliğini Oluşturur mu?
Kimse görmezse veya bilmiyorsa yanlış bir şey yapmak doğru mudur?
Bir şeyin gerçek olup olmadığını nasıl anlarız?
Herkesin Hayatı Eşit Değerde Mi?
Hangisi daha gerçek, Akıl mı Madde mi?
Alt Tire ( _ ) ve Orta Tire ( – ) Nedir? Klavyeden Nasıl Yapılır?
