Çölyak Hastalığı Nedir? - Serkan Hüseyin Atay
Sağlık

Çölyak Hastalığı Nedir?

Belirtileri Nelerdir?

Çölyak hastalığı; çavdar, arpa, buğday ve benzeri tahıllarda bulunan gluten maddesine karşı vücudun aşırı tepki vermesidir. İlk belirtileri halsizlik, ishal, bulantı ve kusma gibi şikâyetlerdir. Hastalığın ilerlemesi hâlinde anemi ortaya çıkar, ciltte döküntüler oluşur.

Çölyak hastalığı kroniktir. Fakat tedavisi vardır. Gluten barındıran yiyecekleri tüketmemek hastalığın semptomlarını ortadan kaldırır.

Çölyak Hastalığı Nedir?

Yaygın görülen bu rahatsızlık, gluten sensitif enteropati diye de bilinir. Bağışıklıksistemiyle ilgilidir. Tahıl ürünlerinde gluten isimli bir protein yer alır. Vücudun bu maddeyi tehdit olarak görmesi ve kendini savunmaya geçmesi neticesinde gelişir. İnce bağırsakta iltihaba yol açar. Besinlerin tam olarak emilmesini önler. Bu nedenle vitamin ve mineral eksikliklerine sebep olur.

Çölyak hastalığı nedenleri

  • Birinci derece yakınlarında, örneğin kardeşlerinde veya anne-babasında çölyak hastalığı olanların bununla karşılaşma riski yüksektir.
  • Sağlıksız ve yetersiz beslenme, temiz olmayan su tüketimi çölyak hastalığının gelişmesine sebebiyet verebilir.
  • Sindirim sisteminde ortaya çıkan enfeksiyonlar da buna zemin hazırlar.
  • Bağırsaktaki bakteri dengesinin bozulması çölyak hastalığının ortaya çıkmasında etkilidir.
  • Buğday, çavdar, arpa ve yulaf gibi tahıllarda yer alan gluten, çölyak hastalığını tetikler. Fakat çölyak hastaları patates, mısır, soya ve pirinç tüketebilir. Çünkü bunlarda gluten yoktur.

Çölyak Hastalığı Belirtileri

  • Yağlı ishal
  • Şişkinlik
  • Karın ağrısı
  • İştahsızlık
  • Bulantı ve kusma
  • Kilo kaybı
  • Demir eksikliği
  • Dermatitis herpetiformis (Kırmızı renkli ve kaşıntıyla seyreden cilt döküntüleri) [Döküntü genellikle dirsekler, gövde, kalça, dizler ve kafa derisinde görülür.)
  • Dilde yanma
  • Solukluk, halsizlik
  • Kemik ağrısı, kas zayıflığı ve kemik erimesi (İlerleyen süreçte, kalsiyum eksikliğine bağlı olarak meydana gelebilir.)
  • Kanama (K vitamini yetersizliğinden kaynaklanabilir.)
  • Gece körlüğü (A vitamini eksikliğinden dolayı gözlemlenebilir.)
  • Ses kısıklığı
  • Denge sorunları, baş dönmesi
  • Depresyon bulguları
  • Ağız yaraları
  • Çocuklarda hiperaktivite, kas koordinasyon eksikliği, öğrenme güçlüğü, epilepsi nöbeti, ergenliğin gecikmesi, kısa boy, sinirlilik, gelişim geriliği ve kabızlık gibi problemlere yol açar.

Çölyak Hastalığı Tanısı

Çölyak hastalığı teşhisi için hastanın ayrıntılı tıbbi öyküsü dinlenir. Fizik muayene yapılır. Kandaki antikorların araştırılması için seroloji testi istenir. İnce bağırsak endeskop yardımıyla incelenir. Gerekiyorsa biyopsi için örnek alınır.

Çölyak hastalığının Tedavisi

Kişinin beslenme listesinden gluten içerikli gıdaları çıkarması lâzımdır. Çölyak hastalığı tedavisi için uygulanacak diyette şunlar olmamalıdır:

  • Çavdar
  • Arpa
  • Buğday
  • Yulaf
  • Erişte
  • Makarna
  • İrmik
  • Kek
  • Bulgur
  • Tahıl gevreği
  • Ekmek
  • Gözleme
  • Sos
  • Salça
  • Pasta
  • Galeta
  • Peksimet
  • Bisküvi
  • Kraker
  • Çörek

Çölyak Hastaları Neler Yiyebilir?

  • Nar ekşisi
  • Nar suyu
  • Sirke
  • Boza
  • Turşu
  • Yoğurt
  • Kefir
  • Mandıra sütü
  • Peynir
  • Sebzeler
  • Meyveler
  • Ceviz
  • Badem
  • Fıstık
  • Fındık
  • Nohut
  • Fasulye
  • Mercimek
  • Keten tohumu
  • Patates unu
  • Karabuğday
  • Soya
  • Beyaz pirinç
  • Mısır, glüten ihtiva etmeyen besinlerdendir. Bu nedenle çölyak hastalığı diyeti içerisinde yer alabilirler.

Corona Virüse Karşı Etkili Zeytin Yaprağı Çayı Nasıl Yapılır?

Vegan Kimdir? Veganlık Hakkında Bilinmesi Gerekenler

 

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı